Cronica de l’agachaire

Pagnol e lo provençau (4)

Que sachèsse parlar provençau, emai sa competéncia se siegue un
pauc gausida ambé lo temps, Pagnol o afortiguet. Mai dins sa
trilogia, gaire que gaire, ne’n balha de pròvas.
Dos personatges lo parlon un pauc. Norina la peissoniera, maire de
Fanny d’abòrd, quand dins Marius s’exclama « Bodieu ! Qué
paciénça !... », puei fent una frasa vertadiera : « Ma pichona
cochada amb un òme, aqueu brigand de Marius, aqueu volur !... »,
emai dins Fanny : « Totara ti mandi un bacèu ! ». Panissa encar mai,
dins son esclat d’emocion : « Es un pichon, Fanny ? » ; e subretot
dins l’envans oratòri que trenca la partida de cartas, lo passatge
probablament lo pus conoissut de tota l’òbra panholenca, que
citarai tot, emai s’acabèsse sus una frasa en francés que repren :
« Siáu pas plus fadat que tu, sas ! Fau pas mi prendre per un autre !
Siáu mèstre Panissa, e siás pas pron fin per m'agantar !... Tu me
fends le cœur… ».
Aquí, citarai ce que n’escriguet Robèrt Lafont en 1977 dins son
estudi « D’un autre luòc : la "trilogia" de Pagnol » : « Lo modèl es
conegut d’experiéncia : dins una situacion diglossica, lo subjècte
torna a la lenga dominada sota la butada de l’emocion ; es una
descarga dau "patòs". Lo provençau antau es la "lenga dau fons",
la "langue du cœur".
Mai, coma veirem, l’i a pas ren qu’aquò de provençau dins son
òbra.
(De seguir)...

Jean Yves ROYER