Cronica de l’agachaire

La Vertut

Per l’Agachaire

Lo calendier revolucionari aviá besonh, per qu’a la fin fague son còmpte, d’apondre de jorns complementaris. Aqueu que correspònde a nòste 17 de setembre èra per eu lo promier dins l’an d’aquelei jorns, e li disián la Fèsta de la Vertut.

Vaquí un sacre programa de fèsta, e revolucionari se n’i a… Mai lo mot de vertut, en lenga nòsta, a pron d’emplecs diferents. D’un aubre qu’a ni grelhat ni ren fach, l’òm dirà : « Aquel aubre a gis fach de vertut. »

Era pereu, fai pas tant de temps, lo nom donat ai relíquias d’una glèisa, que per mantuna ocasion lei sortián per carriera ò per òrta, per les aparar de ce que n’avián lo besonh. Aquò èra sovent « lo jorn dei Vertuts », que li fasián far « lo torn dei Vertuts ». Les tocavon, lei baisavon, e en les tornent a sa glèisa, les auçavon e lo monde li passavon dessota, ò ne’n favon tres còps lo torn. De causas, d’alhors, qu’an pas completament despareissut.

Ben entendut, aquela qualitat a fach nàisser tot plen de provèrbis, que n’i a que semblarián d’encuei tant coma d’aièr. « Richessa non ei vertut » es una leiçon qu’auriá jamai agut tant d’utilitat coma ara… E s’apondèm que « Vertut e bòna fe an descampat de fòrça endrech », sembla pas d’actualitat aquò ?...