Cors de Niçard embé Zoom

1- Qué de nòu ? Cadun au sieu torn conta la sieu setmana :

Lo qué de nòu de Jennifer :

Dimarç lo 2 de junh, lu mieus escolans tornèron a l’escòla. Siguèri pròpi contenta de lu veire. En la mieu classa, l’i èran 8 pichoi lo diluns e lo dimarç e pi 10 pichoi lo dijòus e lo divendres. Es ben d’ensenhar embé basta 10 escolans. Lu pòdi ajudar de mai.
Li taulas son desseparadi e ai totjorn la màsquera sus la cara mas la caua que chanja pas, es lo plasir d’èstre emb’ai pichoi e d’ensenhar. Lu enfants s’acostuman vito au cambiament. Si pòdon pas tocar, si tenir per la man, regarjar lu libres e jugar ensems emb’ai juecs de la classa. Mas podem cantar, escotar un pauc de música, parlar en francés, en niçard, balar, legir de libres, dessenhar.
La jornada, fau la magistressa a l’escòla e lo sera, fau la magistressa embé zoom.

Que de nòu de Choaseta :

Ai comprat sus la teleranha quatre cadieras d’estil escandinau , lu còlis son arribats dissabta de matin e sùbiti ai montats lu pens en lu avitant e ai depositat li cadieras alentorn de la taula pròpi contenta de l’efet produch.

Que de nòu de Rogier e Mari-Do :
Diménegue èra la fèsta dei maires , mas devia plòure.
Aviavan decidat, Roger, ma filha e li mieus felenas, d’anar manjar a la tratoreria sus lo pòrt de Sant Laurenç de Var.
Lo temps èra embé nautres, lo soleu faguèt una aparissença per que posguessiam manjar sus la solelhaira. Era la promiera sortida despí lo desembarrament.
Lo ‘près-dinnar camineriam en riba de mar, mas pas tròup de temps perqué lo soleu partèt e la pluèia revenguèt.
Mas que plasir aquela pichina càrma per la fèsta dei maires.

Que de nòu de Crestian :

Lo camp per si parar dau metge

Avèm fach une vísita en cò dei enfants dins Ardecha. Mon fiu e ma nòra son tornats a la tèrra per cortivar liumes, fruchas, e plantas aromàticas. La tèrra en riba de ribiera es pròpi bòna per li plantas e cresi que se si planteria un clavèu, creisseria un aubre de ferre.
Ma nòra es venguda especialista dei èrbas medicinali. Lo sieu camp es clafit d’un molon de plantas, d’uni connoisudi e d’autres pas tant qu’aquò. Au soleu creisson en regas ben drechi la sàuvia oficinala, la menta « nanah » arribada dau Maroc, la camamilha romana, lo calendula, lo bluet tot en flor, lo càssia, curtivat sensa frucha, unicament per li fuelhas, lo balicò, la monarda, l’aquilea mile fuelhas , l’ecinassea, l’agastacha , lo geranium rosat , e lo pebre d’ae que si mete finda dins de pocions medicinali en tant que d’autres lo meton sus li pizzas.

La camamilha

Embé tot aquò, fan de pichins saquetons d’èrbas sequi e finda de botilhas d’idrolats que vendon au mercat e dins lu negòcis naturalistas .
Siáu segur qu’embé tot aquò, Tanta Chiqueta es pas lèsta per venir au mieu.

Camp clafit d’èrbas medicinali

2- Coma lo diètz en niçard : Faites-moi vite passer le hachoir et la planche (à hacher) pour vous préparer une omelette.
Donatz-mi vito / Balhatz-mi lèu la chapladoira e la caputiera per v’alestir una trocha / una meleta.

3- Dictada : M’es estat demandat se per l’alhet e per la ceba l’i èran de noms particulars quora si crosilhan li fuelhas sequi per formar una treça. Vos pòdi respòndre sensa esitacion que lo mòt existe : es lo rest, derivat dau latin "restis" qu’a per significacion còrda. (La lenga per present pàgina 133)

4- Contatz un remembre d’enfança :

La passejada de Jennifer a Turini :

Un jorn siáu anada a Turini embé la mieu familha (mon paire, ma maire e mon fraire) e d’amics per cercar de bolets. Mon fraire non a vist un brusc en tèrra e a li caminat sobre. E a cridat ! Avia mau perqué totplen d’abelhas l’avian ponhut. S’es mes a córrer vito-vito e finda ieu perqué avii pròpi mau. E après dei abelhas, avèm augut la chavana. Siam tornats a Niça e siam anats a l’ospitau per faire levar lo verin dei abelhas a mon fraire. Non èra una passejada quieta mas fa de sovenirs.

Còl de Turini

Remembre d’enfança de Mari-Do :

Avii 5 ans quora lu mieus parents mi menèron a París. Un viatge lòng en carri. Durmèri alongada sus lu ginolhs de mon paire e ma maire : èri pichina encara !
Ieu aribèri a Paris en forma, ma lu mieus parents un pauc fatigats, èran joves encara.
Volii veire la « Tour Effel » e la veíi dapertot mas totjorn de luenh. Enfin lo jorn venguèt : contenta sautavi com’un lingostà. Equiçada calèri dau carri sensa regarjar alentorn en cridant « dont es, dont es « cercavi a drecha, a seneca. Mon paire e ma maire si riían e mi diguèron « Leva la tèsta « Alora en levant la tèsta finda ieu mi rièri : Èri sota !!

Remembre d’enfança de Crestian :

Lu mieus remembres d’enfença so, pas totplen gradits. Adoptat da pichon, mi siáu trovat dins una familha de mercands de vila vièlha. L’òme, un ors ferrit, tornava a maion cada sera embriac coma un pòrc. La frema, gròssa coma una bota, vestida de faudius rançós, mi picava sus la tèsta embé la ramassa. Li doi bèstias si manjavan lo fetge de sera dau temps que faíi lo mainatge.
Ben avètz plorat ? Avètz mordut la luna ?
Segur son que de cagadas !
La mieu enfança s’es debanada coma dintre un pantais. Solet d’enfant, èri coma un pichin prince. Cada Calènas ò natalici èra una fèsta. Lo miserable de Victor Hugo siguèt pas per ieu.

Remembre d’enfança de Geraldo :

A l’atge de 13 ans, praticavi la pesca sota-marina e recampavi a maìon dei peis de ròcas, dei súpias e de popres. Èri equipat d’una màsquera, d’un alenador e d’un pichin fusiu a saeta. Anavi en Solex au bot du Cau d’Antíbot per pescar dins un dei mieus quartiers favorits davant l’Eden-Ròc.
Aqueu jorn d’aquí, la pesca èra estada bòna, alinhavi li percas, li rascassas, un pichin luo, de verdons e un gròs popre a la mieu vida. Aquò m’avia pilhat circa 5 oras sensa sortir de l’aiga.
Au mieu retorn, doi policiers m’asperavan embé lo mieu permès de pesca dins la man, si pensavan de redijar lo procès-verbal dau mieu anegament . De gents lu avian sonats, costatant una absença sospecta. M’an fach un pauc lo repròche per la durada de la mieu pesca, mas finalament tot lo monde èra content de mi veire vivent, ieu lo bèu premier !
Geraldo Clément

Partida de pesca de Joan-Pèire :

Au principi dei annadas 1960 avii dètz-dotze ans. Embé lo mieu amic Francesco augueriam l’idea d’anar a la pesca ai truchas sensa permés e sensa cana. S’eravam enavisats que lo torrent, lo Bial, si partissia au sobran dau vilatge, en doi braç, sus doi cents mètres de lòng. L’idea nos venguèt doncas de tapar un braç dau Bial per poder anar pescar li truchas a la man.
Tant dich, tant fach ! Avèm començat a montar un barratge emb’ai còdols recampats en lo liech dau bial, pi tapar lu traucs embé l’arena e l’èrba dei ribas. Ja l’aiga baissava en li lònas e si podion veire quauqui truchas cambiar de tana per poder denedar e repilhar lo buf.
Es en aquest moment que lo garda-pesca arribèt sus la sieu mòto e qu’avèm pilhat lo doi de copa, Francesco e ieu.
N’auguessiatz vist córrer aquest jorn d’aquí ! Seriam arribats lu premiers a la corsa dau 1500 mètres davant de Miquèu Jasy campion de França de l’época.
Estracs Francesco e ieu arriberiam au presbiteri dont conteriam l’afaire au curat.
Lo Curat Don Armand, per lo nomar, nos regalèt a beure pi nos contèt coma eu faía la contrabanda dei cigaretas embé la Soïssa dau temps de la sieu joinessa.
Lo presbitari avia un avantatge, aqueu d’estraplombar la plaça dau vilatge dont s’atrovava la maion dei mieus parents. Es aquí que posquèri veire que lo garda-pesca m’asperava escondut darrier d’un òrme.

  Podètz demorar aquí tant que volètz, nen diguèt Don Armand.
Cen que fagueriam una bòna partida de la jornada a jugar au « babyfoot ». Lo garda-pesca en lo fra temps anèt trovar ma familha per li demandar se sabian dont èri passat. Mon paire respondèt qu’eravam aquí en vacanças e que m’arribava de pas tornar a miegjorn per manjar.

Làs de n’asperar, lo garda-pesca, finissèt per s’enanar e Francesco e ieu de tornar au nòstre per cambiar de vestits que lo garda avia fach una descripcion precisa dau nòstre abilhament. Passèri la fin de jornada solet en montanha en mi diguent que per un temps, li truchas e lo Bial, èra acabat per ieu.

Joan-Pèire BAQUIÉ lo 5 de junh dau 2020

Maion de vacanças (fòto Adele ULLI 3/06/2020)